Πολύ συχνά κατά την άσκηση της κλινικής πράξης, γιατρός και ασθενής βρίσκονται αντιμέτωποι με ‘κακά μαντάτα’. Το πόσο ‘κακά’ είναι αυτά μπορεί να διαφέρει κατά πολύ, αναλόγως αν είσαι ο γιατρός ή ο ασθενής. Περιπτώσεις που αποτελούν συνήθη ιατρική πρακτική για το γιατρό, μπορεί να φαίνονται βουνό για τον ασθενή και άλλες που ανησυχούν πολύ το γιατρό, να περνούν απαρατήρητες από τον ασθενή.
Ο καθηγητής και φιλόσοφος πλέον Gérard Reach, χρόνια ολόκληρα στην έρευνα για τους μετρητές σακχάρου, πρωτεργάτης μεγάλων ερευνητικών ομάδων της Αμερικής και της Γαλλίας, έκλεισε το εργαστήριό του και αφιερώθηκε στη μελέτη της ψυχολογικής αντίστασης στη θεραπεία, ξανασυστήνοντας τον εαυτό του στον κόσμο και τη βιβλιογραφία ως ένα σύγχρονο φιλόσοφο. ‘τι νόημα έχει Σταυρούλα να έχω αφιερώσει όλη μου τη ζωή στο να κατασκευαστούν αυτά τα μηχανάκια, εάν ο ασθενής αρνείται να τα χρησιμοποιήσει’ μου έλεγε στωικά τις ατελείωτες ώρες που δουλεύαμε μαζί.
Το ιδανικό είναι να μην αρρωσταίνει κανείς ποτέ. Από κει και πέρα θέλει ψυχραιμία και καλή πρόθεση. Ο ασθενής ίσως και να ευθύνεται εν μέρει για το κακό που του έχει συμβεί. Ο γιατρός δε φταίει σε τίποτα (εξαιρείται φυσικά το ιατρικό λάθος). Ο γιατρός είθισται να είναι ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει τη ζωή του στο διάβασμα, στη στέρηση και τον αγώνα ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό, με όλα τα ανθρώπινα πάθη και τις αδυναμίες του. Θέλει να κάνει καλά τον ασθενή. Είναι προσωπικό του στοίχημα. Συντρίβεται και ο ίδιος όταν πρέπει να ανακοινώσει δυσάρεστα νέα. Δεν αξίζει προσβολή και απαξίωση, να είναι ο κάδος που θα πετάξει ο καθένας τα συναισθηματικά του σκουπίδια. Τα πεισματικά όχι δεν ωφελούν.
Θέλει τρόπο το πράγμα. Ο γιατρός οφείλει να αφιερώσει χρόνο και τη δέουσα προσοχή. Να επαναλάβει πολλές φορές με διάφορα απλά λόγια και υπομονή αυτά που πρέπει να πει. Να διαβάσει, να ψάξει, να ενδιαφερθεί, να το περάσει στον ασθενή. Καλό θα είναι, ο ασθενής να μπορεί να διαχειριστεί το θυμό και το άγχος του, για να κατανοήσει την πρόθεση του γιατρού, τα λεγόμενά του, μια και δυστυχώς ο χρόνος δεν είναι ατελείωτος, να εκφράσει κόσμια ό,τι απορία σκοτεινιάζει τη σκέψη του, να μπορεί να επεξεργαστεί τη νέα κατάσταση, να μην είναι αγενής και αγνώμων.
Ο γιατρός οφείλει και θα συνεχίσει να είναι ο τοίχος που θα δεχτεί να του πετάν διάφορα, που θα τον λερώσουν ή θα τον πληγώσουν. Αποτελεί κομμάτι της αποστολής του. Θα βάλει τα όριά του, θα προστατευτεί. Το οφείλει στον εαυτό του και στους υπόλοιπους ασθενείς του. Ο ασθενής όμως δεν έχει τίποτα να κερδίσει από τέτοιες συμπεριφορές. Μόνο να επιτρέψει στο θυμό να τρώει τα σωθικά του, να καταδικάσει ανθρώπους που θέλουν και μπορούν να τον βοηθήσουν και να πέσει θύμα διάφορων εκμεταλλευτών της ευάλωτης κατάστασής του, που θα γίνουν καλοί επειδή θα του πουν αυτό που θέλει να ακούσει.
Αξιολογείστε με προσοχή αυτόν που έχετε απέναντί σας. Γιατροί και ασθενείς. Την προσωπικότητα, τη μόρφωση, τα προσόντα του. Πάρτε μια δεύτερη γνώμη. Φροντίστε όμως να είναι από άνθρωπο που να έχει κάτι να σας πει. Έναν εξειδικευμένο γνώστη που κατέχει γνώση τεκμηριωμένη η οποία ευτυχώς δεν επαφίεται στην κρίση του οποιουδήποτε, παρά μόνο των ειδικών.